Według historyków, pierwsza
Gorgonzola była produkowana pomiędzy dziewiątym i dwunastym wiekiem, na równinach w pobliżu Mediolanu. W późnym średniowieczu nie było zbyt wiele różnic pomiędzy serami, wszystkie określane były jednym terminem łacińskim “ caseus”, zaliczał się do nich również ten szczególny ser z zieloną pleśnią. Mieszkańcy epoki nie byli w stanie wytłumaczyć tego zjawiska, także do początku XIX wieku, uznawano substancje roślinne za graniczące z alchemią, niemalże za magiczne, za cud natury, który dał serowi szczególny zielonkawy odcień i niezrównany smak.
Dopiero w XVII wieku, gdy w Lombardii powstał nowy wyraz: "
Stracchino", oznaczajacy typ serów otrzymywany, kiedy bydło schodzące z górskich pastwisk na równiny i odpoczywało, bo "stracco " oznacza zmęczony. W Lombardii zwykły „stracchino” zaczął być nazywany "erborin", w dialekcie słowo to oznacza pietruszkę, która zapadła w pamięci w konsekwencji zielonkawego wnętrza sera. Termin, który odniósł sukces, dzięki identyfikacji całej kategorii serów niebieskich.
Migracja do Ticino rodzin zajmujących się produkcją serów lombardzkich, w konsekwencji spowodowała produkcję Gorgonzoli również w Piemoncie: to w taki sposób przeciągnięta została produkcja Gorgonzoli z terytorium Lombardii do Piemontu, obszaru, który oficjalnie zostaje usankcjonowany jako typowy z utworzonym Konsorcjum w 1970 roku. Gorgonzolę produkuje się obowiązkowo na wspomnianym terenie, z mleka pochodzącego z regionu konsorcyjnego i na tym samym obszarze produkt dojrzewa i jest selekcjonowany na sprzedaż. Jeśli tak nie jest, nie mamy do czynienia z Gorgonzolą.
Serownie lombardzkie w swojej migracji do Piemontu, przekroczyły Ticino docierając do Novary, bogatej w wodę, pastwiska, stada i mleko, aby potem tam się osiedlić w celu wykorzystania tych zasobów.
Novara w krótkim czasie staje się biegunem przyciągania z powodu sezonowania serów, działalność ta współcześnie przestała istnieć, z wyjątkiem bardzo rzadkich przypadków, kiedy to producenci również zajmują się sezonowaniem.
Novara jest zatem stolicą Gorgonzoli: prawie 4 mln form wytworzonych w ciągu roku, pozostałe 57% wytwarza się w jej prowincji.